W dniu 20 maja 2014 r. Rada Ministrów przyjęła założenia projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, która w znacznym stopniu zmienia dotychczas obowiązujące uregulowania.
Celem projektowanych zmian ma być ułatwienie podejmowana i prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek komandytowych i jawnych.
W odniesieniu do spółki z o.o. wyżej wskazany cel ma zostać osiągnięty poprzez modyfikację struktury majątkowej spółki i jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej ochrony wierzycielom spółki. Ułatwieniu podejmowania i prowadzenia działalności w formie spółki komandytowej i spółki jawnej natomiast ma służyć rozszerzenie możliwości zawiązania, zmiany i rozwiązania tego rodzaju spółek przy wykorzystaniu wzorców udostępnianych w systemie teleinformatycznym oraz udogodnienia w zakresie składania wniosków do rejestru i w zakresie uiszczania opłat sądowych od tych wniosków i podatku od czynności cywilnoprawnych. Taka możliwość ma również dotyczyć spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.
Jeśli chodzi o spółkę z o.o. w pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z nowymi przepisami tworzenie kapitału zakładowego będzie fakultatywne. Jeśli jednak wspólnicy zdecydują się go utworzyć, to minimalny kapitał potrzebny do założenia spółki z o.o. będzie wynosił 1 zł. Obecnie zaś minimalny kapitał zakładowy wynosi 5.000 zł.
W spółce z o.o. dopuszczona zostanie także konstrukcja udziałów beznominałowych, a więc będzie można ustanowić udziały bez oznaczonej wartości nominalnej. Cenę, po której wspólnik obejmie udziały beznominałowe określać będzie umowa spółki. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami bowiem kapitał zakładowy spółki z o.o. musi być podzielony na udziały o określonej wartości nominalnej. Nowelizacja z kolei zakłada, że spółka z o.o. będzie mogła funkcjonować w oparciu o kapitał zakładowy albo kapitał udziałowy (z udziałami bez wartości nominalnej). Jednakże dopuszczalny będzie także model mieszany, czyli wspólnicy będą mogli mieć udziały tradycyjne i udziały beznominałowe.
Ponadto nowelizacja przewiduje szereg nowych instrumentów ochrony wierzycieli w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
Wprowadzony zostanie tzw. test wypłacalności, polegający na tym, iż każda wypłata na rzecz wspólników z tytułu udziału w zysku będzie się wiązała z koniecznością złożenia przez zarząd spółki oświadczenia, że nie doprowadzi to do utraty przez spółkę zdolności do wykonywania zobowiązań w ciągu roku jej działalności. Rozwiązanie takie ma dotyczyć zarówno spółek, które zostaną założone w przyszłości jak i tych obecnie istniejących.
Nowela wprowadza także obowiązek tworzenia przez spółki z o.o. kapitału zapasowego na pokrywanie przyszłych strat jako rezerwy dla ewentualnych wierzycieli spółki. Kapitał ten ma wynosić 5% sumy zobowiązań spółki, jednak nie mniej niż 50.000 zł.
Ochronie wierzycieli spółki z o.o. ma służyć również ustalenie kolejności źródeł pokrycia strat bilansowych spółki. W pierwszej kolejności na pokrycie straty będą przeznaczane tzw. wolne środki (np. zysk za ostatni rok obrotowy, niepodzielone zyski z lat ubiegłych), w następnej kolejności wolna część kapitału zapasowego, a dopiero na samym końcu środki z kapitału zakładowego.
Ponadto na zarząd spółki z o.o. nałożony zostanie obowiązek dokonywania okresowej oceny wystąpienia ryzyka znacznej straty spółki oraz zachowania przez nią wystarczającej wypłacalności.
Omawiana nowela ustawy Kodeks spółek handlowych przewiduje również nową regulację reżimu nabywania przez spółkę udziałów własnych. Zgodnie z założeniami nowelizacji, sp. z o.o. będzie mogła nabyć do 25% udziałów własnych (na podstawie uchwały wspólników) dopiero wówczas, gdy będzie dysponować zyskiem za ostatni rok obrotowy.
Obecnie zgodnie z art. 1571 ksh przez Internet można zawiązać i zarejestrować wyłącznie spółkę z o.o., z wykorzystaniem wzorca umowy udostępnianego w systemie teleinformatycznym. Nowelizacja z kolei taką możliwość rozszerzy także na spółki jawne i komandytowe, które również będzie można zakładać i rejestrować przy użyciu wzorów zamieszczonych w Internecie. Co więcej, umowa spółki komandytowej zawarta w ten sposób nie będzie wymagała formy aktu notarialnego, co pozwoli spółce zaoszczędzić na taksie notarialnej.
Na podstawie wzorca zamieszczonego w systemie teleinformatycznym będzie można także dokonywać zmian umowy spółki jawnej, spółki komandytowej oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zawartej z wykorzystaniem wzorca, w zakresie jej postanowień zmiennych jak również można będzie rozwiązać każdą z tych spółek poprzez uchwałę podjętą z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego.
Wykorzystanie wzorców umów spółek z o.o., jawnych i spółek komandytowych będzie skutkować także obniżeniem opłat sądowych od wniosków spółek, których umowy zawarto przy wykorzystaniu wzorca zamieszczonego w systemie teleinformatycznym, tj. od wniosku o pierwszy wpis oraz wniosku o zarejestrowanie zmian umowy, jeżeli czynności te będą wykonane w systemie teleinformatycznym i zgłaszane do KRS za jego pośrednictwem.
Obecnie opłata sądowa przy pierwszym wpisie do KRS przy okazji rejestracji spółki wynosi 500 zł. natomiast po wejściu w życie nowelizacji zostanie ona obniżona do 250 zł. Z kolei opłata sądowa od wniosku o zmianę danych w KRS wyniesie 200 zł. (obecnie jest to 250 zł).
Kolejną zmianą zaproponowaną w ramach nowelizacji ustawy Kodeks spółek handlowych jest możliwość wnoszenia do spółek komandytowych i jawnych (tworzonych za pomocą wzorca umowy) wkładów pieniężnych i niektórych rodzajów wkładów niepieniężnych, np. własności rzeczy ruchomej, prawa do programów komputerowych oraz pracy wspólnika.
Ponadto nowe przepisy wprowadzą możliwość posługiwania się przy składaniu wniosków o wpis do KRS oraz innych dokumentów składanych do Krajowego Rejestru Sądowego, obok bezpiecznego podpisu elektronicznego z ważnym kwalifikowanym certyfikatem, podpisem potwierdzonym profilem zaufanym e-PUAP.
Omawiane powyżej zmiany mają wejść w życie w dwóch etapach. Z dniem 1 stycznia 2015 r. wejdą w życie rozwiązania dotyczące sp. z o.o., przepisy umożliwiające zawiązywanie i rejestrację drogą elektroniczną spółek jawnych i komandytowych z wykorzystaniem profilu zaufanego e-PUAP; regulacje dotyczące składania do KRS drogą elektroniczną sprawozdań finansowych przez wszystkie podmioty wpisywane do KRS z wykorzystaniem profilu zaufanego e-PUAP. Z kolei 1 kwietnia 2016 r. wejdą w życie uregulowania dotyczące zmiany i rozwiązywania umów spółek z o.o., jawnych i komandytowych (zawartych za pomocą wzorca), a także przepisy dotyczące rozszerzenia funkcjonalności profilu zaufanego e -PUAP na pozostałe pisma i dokumenty składane do KRS.
