Nie każdy zdaje sobie sprawę, że choć pracodawca ma obowiązek udzielenia urlopu wypoczynkowego, nie musi tego robić w dowolnym, wybranym przez pracownika terminie. Całkowita odmowa odebrania urlopu jest jednak działaniem niezgodnym z prawem.
Kiedy pracodawca musi dać urlop a kiedy nie?
Prawo do urlopu wypoczynkowego zakłada co najmniej 14 dni wolnych od pracy bez przerwy (wliczając w to weekendy i dni ustawowo wolne od pracy). Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi zgody na taki urlop, jednak niekoniecznie w terminie, który on zaproponuje.
Pracodawca może ustalić inny termin urlopu niż ten proponowany przez pracownika. Nawet po zaakceptowaniu danego terminu, może go potem przesuwać bez ponoszenia konsekwencji, nawet kilka razy, tłumacząc się szczególnymi okolicznościami (np. awaria w zakładzie pracy). Pracodawca nie może jednak całkowicie odwołać urlopu wypoczynkowego. Ostatecznie musi go udzielić, zgodnie z kodeksem pracy - w roku, w którym pracownik uzyskał do niego prawo lub maksymalnie do 30 września następnego roku.
Istnieją jednak sytuacje, w których pracodawca nie może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu w żądanym przez niego terminie. W ramach przysługującej mu liczby dni urlopu wypoczynkowego, pracownik może wykorzystać 4 jako urlop na żądanie. Stanowią one zabezpieczenie na wypadek sytuacji nagłych – pracownik może poprosić o urlop na żądanie nawet w dniu pracy, który już się rozpoczął. Pracodawca ma wówczas obowiązek wyrazić zgodę.
Pracodawca musi zgodzić się na udzielenie urlopu wypoczynkowego we wskazanym przez pracownika terminie także w innym przypadku. Dotyczy to pracowników, którzy wnioskują o urlop bezpośrednio po zakończeniu odbywanego urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego. Warto zaznaczyć, że mówimy tu tylko o urlopie wypoczynkowym. Pracodawca ma oczywiście obowiązek udzielenia urlopów macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego we wskazanym terminie.
Co grozi pracodawcy, który odmawia udzielenia urlopu?
Pracodawca, który odmawia udzielenia urlopu wypoczynkowego we wskazanym w kodeksie pracy terminie naraża się na karę grzywny. Może ona wynieść maksymalnie 30 tys. zł. Egzekwowaniem prawa w tym zakresie zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy, jednak dobrym rozwiązaniem dla pracownika jest przed zgłoszeniem się do tego urzędu skonsultowanie się z prawnikiem w celu znalezienia sposobu na uprzednie zabezpieczenie własnych interesów.
Urlop na umowie zlecenia – czy przysługuje?
Umowa zlecenia jest stosunkiem pracy nawiązywanym szczególnie często w ostatnich latach. Niestety osobom zatrudnionym na mocy tej umowy urlop wypoczynkowy nie przysługuje. Nie obowiązują go prawa i obowiązki określone w kodeksie pracy, ponieważ tego typu umowa nie jest równoznaczna z umową o pracę. Oznacza to również, że posiadający ją pracownik nie ma obowiązku przebywania przez 8 godzin od poniedziałku do piątku w ściśle określonych godzinach na terenie zakładu pracy. Podobnie wygląda sytuacja pracowników zatrudnionych na umowę o dzieło. Im także nie przysługuje urlop wypoczynkowy.
